Để làm tốt công tác phòng, chống các biểu hiện của bệnh “quan liêu”, điều trước tiên Chi ủy và Chi bộ xác định; thường xuyên làm tốt công tác quán triệt, học tập các Nghị quyết, Chỉ thị, hướng dẫn của Đảng các cấp, nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết của cán bộ, đảng viên về đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng; đặc biệt là việc quán triệt, triển khai thực hiện các nội dung cơ bản của Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” (Nghị quyết Trung ương 4); gắn với việc thực hiện Hướng dẫn số 16-HD/BTCTW, ngày 24/9/2018 của Ban Tổ chức Trung ương về kiểm điểm, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với tổ chức đảng, đảng viên và tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp (Hướng dẫn 16); kèm theo Hướng dẫn 16 là 82 biểu hiện cụ thể để nhận diện 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; để cán bộ, đảng viên liên hệ tự nhận diện các biểu hiện suy thoái của cá nhân, từ đó xây dựng kế hoạch khắc phục, sửa chữa.
Để chọn Chuyên đề sinh hoạt năm 2019, Chi ủy đã họp bàn và chọn biểu hiện thứ 40 là biểu hiển của bệnh “Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở…” trong 82 biểu hiện kèm theo Hướng dẫn số 16 của Ban Tổ chức Trung ương; đây là biểu hiện gắn liền với nhiệm vụ chính trị và công tác chuyên môn của cán bộ, đảng viên chi bộ VPHU; thông qua sinh hoạt chuyên đề lần này, nhằm tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên tham gia thảo luận, trao đổi, bổ sung và nâng cao nhận thức, hiểu biết sâu sắc hơn về nội dung ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phòng, chống các biểu hiện của bệnh “Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở”.
Để việc phòng, chống các biểu hiện của bệnh “quan liêu” có hiệu quả, thiết thực; điều đầu tiên Chi bộ đặt ra là phải tìm hiểu và trả lời được câu hỏi “quan liêu” là gì? ý nghĩa của nó như thế nào? Quan điểm của Đảng về phòng, chống biểu hiện của bệnh “quan liêu” ra sao? để từ đó có giải pháp phù hợp trong triển khai thực hiện.
Theo đó, trong từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học Việt Nam năm 1992 đã định nghĩa “chủ nghĩa quan liêu” như sau: “Phương thức quản lý Nhà nước phong kiến trong đó các cơ quan quyền lực thực tế không phụ thuộc vào quần chúng nhân dân và có đặc trưng chủ yếu là chủ nghĩa hình thức, bệnh giấy tờ và sự độc đoán”. Trong ngôn ngữ hàng ngày, “quan liêu” là từ ngữ được sử dụng như một tính từ mang ý nghĩa tiêu cực: “đó là tính phức tạp, cứng nhắc và không hiệu quả trong hoạt động của Bộ máy nhà nước”. Thực tế hiện nay, thì ở cơ quan, đơn vị “quan liêu” được hiểu là những người cán bộ, đảng viên bất kỳ cấp nào trong hệ thống chính trị Việt Nam, không gần gũi với quần chúng nhân dân, không sâu sát cơ sở để hiểu, chia sẽ tâm tư nguyện vọng, thấy điều tốt thì khuyến khích, thấy điều xấu thì can ngăn, giáo dục, giúp đỡ sửa chữa, bệnh giấy tờ và độc đoán; đây được cho là cán bộ “quan liêu”, xa thực tế, xa dân, không dân chủ. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Vì những người và những cơ quan lãnh đạo từ cấp trên đến cấp dưới không sát công việc thực tế, không theo dõi và giáo dục cán bộ, không gần gũi quần chúng, đối với công việc thì trọng hình thức mà không xem xét khắp mọi nơi, không đi sâu vào vấn đề, chỉ biết khai hội, viết chỉ thị, xem báo cáo trên giấy, chứ không kiểm tra đến nơi đến chốn”.
Trong suốt quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm, giải quyết mối quan hệ cốt lõi và mật thiết giữa dân với Đảng. Chính vì vậy, một trong những nhiệm vụ quan trọng bậc nhất của người cán bộ, đảng viên là phải giữ mối liên hệ mật thiết, thường xuyên với nhân dân. Tuy nhiên, trên thực tế cuộc sống, khi giải quyết mối quan hệ này ở không ít cán bộ, đảng viên, còn có biểu hiện quan liêu, xa rời quần chúng, một căn bệnh hết sức nguy hiểm trong nội bộ đảng. Biểu hiện của “căn bệnh” này được thể hiện ở cả suy nghĩ, thái độ, hành vi và việc làm cụ thể ở một số cán bộ, đảng viên. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) đánh giá: thời gian qua, có những cán bộ thiếu kiểm tra, đôn đốc, không sâu sát, nắm chắc tình hình cơ sở, vì thế mắc vào “bệnh” xa quần chúng, bàn giấy,… dẫn đến lý luận suông, xây dựng kế hoạch thực hiện không sát với thực tế
Nguyên nhân của căn bệnh “quan liêu” do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Một số cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đúng đắn, đầy đủ vị trí, vai trò, sức mạnh của quần chúng nhân dân; chưa nhận thức và giải quyết thấu đáo quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân, giữa cán bộ, đảng viên và quần chúng. Tuy nhiên, cũng có một số cán bộ, đảng viên, tuy nhận thức đúng vấn đề, thấy rõ những nguy hại của căn bệnh đó, nhưng do thiếu bản lĩnh và sự rèn luyện thường xuyên, sa vào chủ nghĩa cá nhân, dẫn tới suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Bên cạnh đó, cơ chế kiểm soát quyền lực ở các cấp còn thiếu chặt chẽ, làm nảy sinh nạn chạy chức, chạy quyền, tham ô, lợi ích nhóm, thậm chí tự cho phép mình cái quyền “làm quan cách mạng”, đứng trên nhân dân,… cũng là một trong những nguyên nhân của bệnh quan liêu, xa rời quần chúng.
Từ những quan điểm nêu trên, trong thời gian vừa qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy cơ quan; để phòng, chống các biểu hiện của bệnh “Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở, thiếu kiểm tra, đôn đốc, không nắm chắc tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị mình”; Chi ủy, Chi bộ VPHU đã phối hợp tổ chức cho cán bộ, đảng viên tiếp thu, nghiên cứu, học tập, quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, gắn với triển khai thực hiện chuyên đề từng năm về thực hiện Chị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII), tại các hội nghị do Ban Thường vụ Huyện ủy tổ chức; sau khi được quán triệt, học tập, Chi ủy đã chỉ đạo việc làm bản cam kết của tập thể, cá nhân; tổ chức kiểm điểm, đánh giá, xếp loại cán bộ đảng viên theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 và Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII).
Bên cạnh việc quán triệt, học tập nâng cao nhận thức; Chi bộ đã chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch đi cơ sở, kiểm tra, đôn đốc việc quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng các cấp; nhất là các văn bản chỉ đạo của Huyện ủy, Ban Thường vụ, Thường trực Huyện ủy và các thông báo kết luận làm việc của đồng chí Bí thư Huyện ủy đối với các tổ chức đảng. Chỉ đạo việc thực hiện kế hoạch kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ văn phòng cấp ủy về các lĩnh vực như: Công tác Nội chính của cấp ủy; công tác tài chính - tài sản của đảng; công tác thu, nộp và sử dụng nguồn đảng phí; công tác văn thư - lưu trữ; công tác công nghệ thông tin phục vụ sự lãnh đạo của cấp ủy; thông qua việc kiểm tra, hướng dẫn ở cơ sở, VPHU đánh giá đúng ưu điểm, hạn chế khuyết điểm của các tổ chức đảng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo của cấp trên và các hoạt động của văn phòng cấp ủy; từ đó có cơ sở tham mưu Huyện ủy chỉ đạo khắc phục kịp thời những sai sót ở cơ sở.
Với chức năng, nhiệm vụ là là hạt nhân chính trị ở cơ sở, lãnh đạo việc triển khai thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác chuyên môn của Văn phòng Huyện ủy, là cơ quan tham mưu, tổng hợp và giúp việc cho Huyện ủy, Ban Thường vụ và Thường trực Huyện ủy về lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương; Chi bộ Văn phòng luôn quán triệt cho cán bộ, đảng viên làm tốt công tác phòng, chống các biểu hiện của bệnh “quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở”; với tinh thần có sâu sát cơ sở mới hiểu và nắm bắt được thông tin từ cuộc sống sinh động, đang diễn ra hàng ngày, nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, công chức và nhân dân ở địa phương; từ đó, có cơ sở thông tin chính xác tham mưu cho cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo sát đúng với tình hình ở cơ sở không trái với ý Đảng và lòng dân.
Trong 6 tháng đầu năm 2019, thực hiện Quy định số 11-QĐi/TW, ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân; trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6/2019, Văn phòng Huyện ủy đã tham mưu xây dựng kế hoạch, lịch đối thoại, tiếp dân hàng tháng của đồng chí Bí thư Huyện ủy, sau mỗi lần tiếp dân đã tham mưu ban hành thông báo kết luận, gửi đến các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan trả lời kịp thời các phản ánh, kiến nghị của nhân dân. Ngoài ra, thông qua các kênh thông tin của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các cơ quan, ban ngành, đơn vị, địa phương, kênh thông tin từ báo chí hay từ các báo cáo viên, cộng tác viên dự luận xã hội Huyện ủy, để tiếp nhận thông tin chính xác, kịp thời tham mưu cho cấp ủy xử lý các vấn đề nổi cộm ở cơ sở.
Trong thời gian vừa qua, Chi bộ đã chỉ đạo VPHU phối hợp với các cơ quan, ban ngành, tham mưu cho Ban Thường vụ, Thường trực Huyện ủy chỉ đạo thành công: Đại hội Đại biểu UBMTTQVN huyện lần thứ X, Đại hội đại biểu Hội LHTNVN huyện lần thứ V, Đại hội các dân tộc thiểu số lần thứ III…; phối hợp với cơ quan chuyên môn tham mưu cho Huyện ủy chỉ đạo việc thăm hỏi, tặng quà và động viên các gia đình chính sách, người có công, các hộ nghèo, cận nghèo, người tàn tật, trẻ em mồ côi, người già neo đơn trên địa bàn huyện, nhân dịp các ngày lễ, tết, ngày Quốc tế thiếu nhi (1/6), ngày Thương binh, Liệt sỹ (27/7), Tết trung thu (Rằm trung thu 15/8 âm lịch) .v.v. Tham mưu chỉ đạo việc triển khai việc sơ, tổng kết việc thực hiện QCDC ở cơ sở, tổ chức hội nghị CBCCVC-LĐ hàng năm; chỉ đạo việc triển khai thực hiện “Năm dân vận chính quyền”; phong trào thi đua “Dân vận khéo”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; chỉ đạo việc hưởng ứng phát động Tháng hành động vì trẻ em năm 2019, với Chủ đề “Chung tay vì trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số”; phong trào hưởng ứng Ngày môi trường thế giới (5/6) và thực hiện Đề án Ngày chủ nhật xanh “Hãy hành động để A Lưới thêm Xanh - Sạch - Sáng”; … Đặc biệt, trong hai năm vừa qua thực hiện chủ trương một cơ quan, đơn vị, cá nhân có một địa chỉ nhân đạo; ngoài việc cùng cơ quan giúp đỡ, hỗ trợ 4 hộ nghèo ở thôn Liên Hiệp, xã Hương Lâm, Chi bộ VPHU đã quyên góp hỗ trợ 01 hộ gia đình ở thôn Diên Mai, xã A Ngo mua giống gà chăn nuôi; cá nhân cán bộ, đảng viên Chi bộ có 03 đồng chí có địa chỉ nhân đạo; đây thực sự là những việc làm cụ thể, thiết thực và có ý nghĩa, chứng minh cho việc hướng về cơ sở của cán bộ, đảng viên chi bộ VPHU, luôn quan tâm đến cuộc sống người dân ở cơ sở; từ những việc làm nhân ái nêu trên, đã hạn chế tối đa các biểu hiện của bệnh “Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở”, của Chi bộ VPHU.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Chi ủy, Chi bộ cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế tồn tại đó là: (1)Việc nghiên cứu, tìm hiểu sau khi tiếp thu Nghị quyết Trung ương 4 và chuyên đề từng năm về thực hiện Chị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII), đặc biệt là việc nghiên cứu về biểu hiện của bệnh “quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở” của một số cán bộ, đảng viên trong Chi bộ chưa sâu, còn chủ quan, duy ý chí, chưa hiểu hết tầm quan trọng và ảnh hưởng của các biểu hiện này, dẫn đến khi triển khai thực hiện hiệu còn lúng túng; (2)việc viết bản cam kết của tập thể, cá nhân nội dung còn chung chung, chưa sát, đúng với công việc cụ thể của đơn vị và từng người, nên chất lượng mang lại chưa cao; (3)một số văn bản, hướng dẫn tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo còn chậm, chưa sát, đúng với yêu cầu, nhiệm vụ ở cơ sở; cá biệt một số văn bản tham mưu chỉ đạo còn nặng về lý thuyết, thiếu tính thực tiễn nên khi cơ sở triển khai thực hiện còn lúng túng, hiệu quả chưa cao; (4)việc xây dựng kế hoạch đi cơ sở để kiểm tra, đôn đốc còn ít do bận công việc chuyên môn; (5)công tác nắm tình hình cơ sở còn dựa vào báo cáo chưa xây dựng được nhiều kênh thông tin cá nhân ở cơ sở.
Với những nội dung, quan điểm, kết quả và hạn chế tồn như đã nêu ở trên; nhằm hiểu sâu và hành động đúng về công tác phòng, chống các biểu hiện của bệnh “Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở, thiếu kiểm tra, đôn đốc, không nắm chắc tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị mình”; trong thời gian tới Chi ủy, Chi bộ VPHU, mà trước hết là mỗi cán bộ, đảng viên cần thực hiện tốt những vấn đề cơ bản sau:
(1)Đối với Chi ủy, Chi bộ phải thường xuyên nâng cao chất lượng giáo dục, rèn luyện, quản lý cán bộ đảng viên. Đây là giải pháp cơ bản, quan trọng hàng đầu. Cần tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về tư cách đạo đức người cán bộ cách mạng, về bổn phận của người cán bộ trước nhân dân. Trên cơ sở đó, kịp thời chấn chỉnh những lệch lạc trong tư tưởng, nhận thức và hành động. Tăng cường việc quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên; khi tổ chức nhận xét, đánh giá, kiểm điểm cán bộ, đảng viên, không dĩ hòa vi quý, e dè, nể nang, “nhẹ trên, nặng dưới” hoặc không đề cập đến, thậm chí xem nhẹ, cho qua những biểu hiện của bệnh “quan liêu”.
(2)Tăng cường việc học tập, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định của Điều lệ Đảng, các quy định của Bộ Chính trị, hướng dẫn của Ban tổ chức Trung ương về chức năng, nhiệm vụ, quy trình về công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên. Cùng với đó, cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện đầy đủ, hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4, các chuyên đề về thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII), gắn với thực hiện Nghị quyết 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 “Về tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới” và Kết luận 120-KL/TW của Bộ Chính trị ngày 07/01/2016 “Về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở”.
(3)Cán bộ, đảng viên chi bộ VPHU, thường xuyên thực hiện tốt việc đấu tranh tự phê bình và phê bình, nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện của bệnh quan liêu, xa rời quần chúng. Đây là giải pháp quan trọng, có ý nghĩa trực tiếp quyết định biện pháp hữu hiệu để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên Chi bộ trong giải quyết mối quan hệ với người dân, trên tinh thần phục vụ nhân dân. Mỗi cán bộ, đảng viên Chi bộ cần thực hiện tốt 4 nhiệm vụ của người đảng viên trong đó có việc tự phê bình và phê bình đồng chí, đồng đội giúp nhau sửa chữa, bồi bổ tư cách, không che giấu khuyết điểm, không “làm qua quýt cho xong việc” hoặc cho rằng “đó là việc nhỏ, không quan trọng”, mà phải thực sự mạnh dạn chỉ cho nhau những hạn chế, khuyết điểm trong việc quan hệ với nhân dân cả khi làm việc ở cơ quan cũng như ở nơi cư trú.
(4)Chủ động phê phán các biểu hiện mị dân, lợi dụng việc gần dân để mưu cầu lợi ích riêng, dân chủ giả hiệu, hoặc theo đuôi quần chúng, v.v. Mỗi cán bộ, đảng viên Chi bộ VPHU, thường xuyên tự soi, tự sửa, tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, nhất là học tập và làm theo phong cách làm việc gần dân, thân dân, vì dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua những công việc cụ thể, hằng ngày gắn với cương vị công tác của từng người.
(5)Để giữ mối liên hệ mật thiết giữa dân với Đảng, thì việc tự tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, vì nhân dân phục vụ phải trở thành yếu tố quan trọng, thường trực trong nhận thức, tình cảm, ý chí, hành động hàng ngày, hàng giờ, trong từng công việc của mỗi cán bộ, đảng viên; phải “thật lòng, thật tâm, thật tình” với nhân dân. Muốn lãnh đạo được nhân dân, muốn nhân dân tin, nghe và noi theo, thì cán bộ, đảng viên phải “làm mực thước cho người ta bắt chước”.
Tóm lại, ở đâu mà cấp ủy và người đứng đầu cơ quan thường xuyên quan tâm chỉ đạo và thực sự gương mẫu về phẩm chất đạo đức, lối sống; cán bộ, đảng viên hưởng ứng cùng vào cuộc thì hiệu quả việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, các chuyên đề về thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII); đặc biệt là việc phòng, chống các biểu hiện của bệnh “Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở, thiếu kiểm tra, đôn đốc, không nắm chắc tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị mình”, mang lại hiệu quả tích cực đúng theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương và sự kỳ vọng của nhân dân mong đợi.